Tajemnice sawanny

Sawanna to tereny trawiaste, charakteryzujące się typowym klimatem, mającym dwie pory roku: suchą i deszczową. Na sawannach rosną nieliczne drzewa, a za to bardzo liczne trawy, takie których nie znamy w naszym klimacie. Na przykład trawa słoniowa, która sięga aż 5 metrów wysokości. Te nieliczne drzewa znajdujące się jednak na sawannie także są wyjątkowe. Rosną tu baobaby, akacje i palmy, które w porze suchej tracą liście, w specyficzny sposób przechodząc w stan hibernacji. Najsłynniejszymi drzewami są z pewnością baobaby. To drzewa niezwykle potężne, wytrzymałe i długo żyjące. Mają ogromny, zgrubiały pień o grubości dochodzącej 10 metrów średnicy. Wysokość drzewa zaś sięga od kilku do nawet kilkudziesięciu metrów wysokości. Baobaby są w stanie przeżyć nawet na afrykańskich sawannach, ponieważ magazynują wodę wewnątrz grubego pnia. Innym charakterystycznym drzewem sawanny jest akacja. Do gatunku akacji należą zarówno drzewa, jak i krzewy. Palmy żyjące w Afryce to również drzewa, które dzięki swym cechą są w stanie przetrwać porę suchą. Jednak im bliżej równika, tym jest ich mniej. Natomiast największe skupiska drzew znajdują się na sawannie wokół cieków wodnych oraz na granicy sawanny i wilgotnego lasu równikowego. W pobliżu wspomnianych cieków wodnych powstają tak zwane lasy galeriowe. Nazwa pochodzi stąd, że w przypadku, gdy rzeka, którą porastają drzewa jest wąska, to korony drzew stykają się nad nią. Dużo bardziej charakterystyczne od drzew są na sawannach trawy. Są to gatunki, które lubią suchy klimat, w dużej mierze charakteryzują się umiejętnością gromadzenia wody. Z tego samego powodu warto wymienić grupę roślin zwanych sukulentami. Słyną one właśnie z tego, że potrafią magazynować wodę, a w okresach suchy minimalizują swoją aktywność, a w porze deszczowej dosłownie zbierają wodę. Sawanna to także charakterystyczne zwierzęta. Schronienie i odpowiednie warunki do życia znajdują tu słonie, antylopy, żyrafy, zebry, topi i bawoły. Wśród zwierząt mięsożernych wymienić należy lamparty i lwy, a padlinożernych: hieny i szakale. Wszystkie te gatunki znamy z filmów i są one dla nas niemal wizytówką Afryki. Na sawannie żyją także ptaki i gady. Wszystkie te zwierzęta przystosowały się, by przeżyć w dosyć trudnych warunkach. Wiele ze zwierząt zamieszkujących sawannę charakteryzuje się mimetyzmem. Jest to cecha polegająca na upodobnieniu się do innych gatunków (na przykład w barwie sierści) lub do podłoża (wystarczy wymienić lwy, by uświadomić sobie istotę tej cechy). Wbrew temu, co mogą sądzić Europejczycy, tereny sawanny są w Afryce stosunkowo licznie zaludnione. Miejscowa ludność zajmuje się głównie pasterstwem i rolnictwem. Klimat sawanny nie jest zbyt przyjazny, ma – jak wspomnieliśmy – dwie pory. Letnią, gdy padają deszcze i suchą, która panuje zimą. Wtedy też częstym zjawiskiem na sawannie są pożary. Paradoksalnie na sawannie to latem panują niższe temperatury. Zależnie od odległości sawanny od równika pora sucha może trwać od 3 do 7 miesięcy. Dla Europejczyków sawanna to piękne krajobrazy i ciekawe gatunki zwierząt. Ma niemal hipnotyzującą moc. Jednak dla mieszkańców Afryki nie jest to oaza spokoju. Część zwierząt zagraża im bezpośrednio, a klimat nie pozwala na spokojne życie. Niemniej panuje tu bogate życie, stosunkowo bogate, biorąc pod uwagę niesprzyjające okoliczności. Wysokie temperatury i trwająca miesiącami pora sucha wraz z towarzyszącymi jej pożarami to codzienność dla mieszkańców Afryki. Dla nas natomiast to często jedynie tylko pocztówkowy, sielski obraz.